Xeyriyyə cəmiyyətləri

Sual: Sədəqə toplanması üçün nəzərdə tutulmuş qutulardakı pullarla ərzaq, paltar və ya yaşayış yeri alıb fəqirlərə vermək icazəlidirmi?

Cavab: Bunu yalnız şəriət hakiminin icazəsi ilə və ya (sədəqə toplanmasında) iştirak edən şəxslərin əvvəlcədən məlumatları olduğu halda məsul şəxslərin yerinə yetirməsi icazəlidir.

Sual: Möminlər xeyriyyə məqsədləri üçün mənə müəyyən məbləğdə pul verirlər. Qaytarmaq şərti ilə həmin məbləğin bir hissəsindən istifadə etmək, müəyyən bir işə sərf etmək icazəlidirmi? Yaxud həmin məbləği bankda depozit hesaba qoyub əlavə faiz gəlirindən istifadə etmək icazəlidirmi? Həmin pulların məscid, hüseyniyyə və ya başqa məqsədlər üçün sərf olunması arasında bir fərq varmı?

Cavab: Həmin məbləğdən borc olaraq istifadə etmək və ya banka qoyaraq faiz gəlirindən özün üçün istifadə etməyin icazəli deyil. Yalnız həmin məbləği verən şəxslər tərəfindən əvvəlcədən bu işlərdən birini etmək üçün sənə izn verilibsə, icazəlidir.

Sual: Təhsildə üstün olanları mükafatlandırmaq xeyriyyə əməllərdən hesab olunurmu?

Cavab: Bəli, əgər müsəlmanlara fayda verəcək elmləri mənimsəməyə həvəs yaradarsa, xeyriyyə əməllərdəndir.

Sual: Fəqirlərə yardım cəmiyyıtinin telefon, elektirik və bəzi ofis ləvazimatları toplanmış sədəqə pullarından ödənilirsə, işçilərin muzd əvəzi olaraq onlardan istifadə etmələri icazəlidirmi?

Cavab: Mütləq, ehtiyata əsasən, qeyd olunan ehtiyacları ümumi və ya bu məqsəd üçün ayrılan xüsusi məbləğlərdən ödənilsin.

Sual: Xeyriyyə cəmiyyətlərində könüllü və muzd müqabilində işləyənlərin elektirik, telefon, çap cihazı və s. şeylərdən istifadə etmək kimi hansı işləri etmələri icazəlidir?

Cavab: Əgər qeyd olunan ehtiyaclar ümumi ianələrdən və ya bu məqsəd üçün ayrlımış xüsusi ianələrdən ödənilərsə, könüllü və ya muzd müqabilində işləyən şəxsin heç bir fərq olmadan ehtiyaca görə istifadə etmələri icazəlidir.

Sual: Hər hansı bir fəqirin əvəzindən fitrə zəkatını toplayıb sonra vəkillik hökmünə əsasən onun icazəsi ilə bir gün, bir həftə, bir ay və ya daha çox müddət ərzində başqa fəqirə sərf etmək icazəlidirmi?

Cavab: Biz bu üslubu bəyənmirik. Əgər bu üsula zərurət yaranarsa, onun mövcud əmlakı ilə birlikdə toplanan zəkat malı bir illik azuqəsindən artıq olmaması vacibdir. Həmçinin onun adından toplanmış malın sərf olunması onun könül razılığı əsasında olmasına diqqət edilməlidir.

Sual: Bir kəndin əhalisinin xeyriyyə fondunda topladıqları və borc vermək, yardım etmək üçün nəzərdə tutlmuş mallar ianə edənlərin mülkiyyətindən çıxaraq nəzərdə tutulan məqsədin mülkiyyətinə keçir, yoxsa, hətta borc üçün nəzərdə tutlmuş mallar belə ianə edən şəxslərin mülkiyyətində qalır?

Cavab: Əgər xeyriyyə fondları varsa, həmin mallar onların mülkiyyətindən çıxır.